Cường độ ánh sáng đóng vai trò then chốt, ảnh hưởng trực tiếp đến cách chúng ta nhìn nhận thế giới. Nó không chỉ quyết định mức độ sáng yếu của môi trường, mà còn liên quan đến sức khỏe, thị lực và thậm chí là cả năng suất làm việc của chúng ta.
Bài viết này sẽ đưa bạn đi sâu vào thế giới của cường độ ánh sáng. Bạn sẽ khám phá những điều thú vị như cường độ ánh sáng là gì? Tầm quan trọng của việc kiểm soát cường độ ánh sáng trong đời sống? Những ảnh hưởng của cường độ ánh sáng đến sức khỏe, thị lực và cả tâm lý của con người?…
Cường độ ánh sáng là gì?
Cường độ ánh sáng, hay còn được gọi là độ sáng, là một đại lượng vật lý quan trọng, thể hiện mức độ mạnh yếu của ánh sáng phát ra từ một nguồn sáng theo một hướng nhất định. Nó đóng vai trò then chốt trong nhiều lĩnh vực, từ khoa học, công nghệ đến đời sống hằng ngày.
Ký hiệu của cường độ ánh sáng là I và có đơn vị đo là Candela (cd). Một candela được định nghĩa là cường độ sáng của nguồn sáng phát ra 1 lumen (lm) đẳng hướng trong một góc đặc (1 steradian – sr).
Ví dụ, một bóng đèn có cường độ sáng 10 cd sẽ phát ra 10 lm ánh sáng trên diện tích 1m² tại khoảng cách 1m từ bóng đèn. Một đèn pha có cường độ sáng 1.000.000 cd có thể chiếu sáng một khu vực rộng lớn với độ sáng cao.
Ngoài ra, một đơn vị đo lường quan trọng trong lĩnh vực quang học, thể hiện mật độ quang thông (lumen) trên một đơn vị diện tích (mét vuông) đó là cường độ ánh sáng Lux. Đơn vị này được sử dụng để đánh giá mức độ sáng của một nguồn sáng hoặc một môi trường nhất định. Trong đó, 1 lux = 1 lumen/m2 . Vì vậy, 1 candela= 1 lumen/m2.
Các tiêu chuẩn cường độ sáng trong không gian
Cường độ sáng được chia làm hai loại là tự nhiên và nhân tạo. Các nguồn sáng tự nhiên chúng ta thường gặp đó là ánh sáng mặt trời hoặc các ngôi sao (cường độ sáng này cực kỳ nhỏ).
Mỗi không gian sẽ yêu cầu cường độ sáng tiêu chuẩn khác nhau để đảm bảo nguồn ánh sáng tốt để phục vụ mục đích sử dụng và bảo vệ mắt con người được khỏe mạnh.
Tiêu chuẩn cường độ ánh sáng tại nhà xưởng, khu sản xuất
Cường độ ánh sáng đóng vai trò quan trọng trong môi trường làm việc tại nhà xưởng sản xuất. Ánh sáng phù hợp không chỉ đảm bảo tầm nhìn cho công nhân, nhân viên kỹ thuật mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất làm việc, sức khỏe và an toàn lao động.
Theo quy định QCVN 09:2013/BXD về tiêu chuẩn kỹ thuật bắt buộc đối với nhà xưởng có diện tích từ 2500m2 trở lên, cường độ ánh sáng trong nhà xưởng sản xuất cần đáp ứng các yêu cầu tối thiểu sau:
- Khu vực chung của nhà máy: >= 200 lux
- Khu vực sản xuất của nhà máy: >= 300 lux
- Khu vực kiểm tra, phân loại sản phẩm: >= 500 lux
- Nhà kho: >= 100 lux
- Khu nhà vệ sinh: >= 100 lux
Cường độ ánh sáng trong phòng học
Ánh sáng đầy đủ giúp học sinh nhìn rõ bảng đen, sách vở, tài liệu, từ đó ghi chép bài nhanh chóng và chính xác hơn. Nếu cường độ ánh sáng quá yếu hoặc quá mạnh đều có thể gây mỏi mắt, nhức đầu, ảnh hưởng đến khả năng tập trung và ghi nhớ của học sinh. Vì vậy, cường độ ánh sáng trong phòng học phải đạt từ 700 lux đến 750 lux.
Cường độ ánh sáng cho các không gian trong nhà ở
Nhà không chỉ là nơi che mưa, chắn gió mà còn là tổ ấm, là nơi sum họp gia đình, là nơi lưu giữ những khoảnh khắc yêu thương. Ánh sáng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên bầu không khí ấm cúng, thoải mái cho ngôi nhà. Do đó, hệ thống chiếu sáng trong nhà cần được thiết kế một cách khoa học, thẩm mỹ, không chỉ cung cấp đủ ánh sáng mà còn tạo cảm xúc cho người sử dụng.
- Phòng ngủ có độ rọi yêu cầu bằng hoặc trên 100 lux.
- Phòng khách là từ 300 lux.
- Phòng bếp từ 500 lux.
- Không gian phòng tắm đạt tiêu chuẩn từ 200 lux.
Cường độ ánh sáng trong văn phòng làm việc
Ánh sáng đóng vai trò quan trọng trong môi trường làm việc, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, thị lực và tinh thần của nhân viên. Một môi trường làm việc với hệ thống chiếu sáng phù hợp sẽ giúp nhân viên tập trung tốt hơn, giảm nguy cơ mắc các bệnh về mắt, tăng năng suất công việc và tạo cảm giác thoải mái, thư giãn.
Theo Thông tư 22/2016/TT-BYT về Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn vệ sinh lao động trong lĩnh vực xây dựng, cường độ ánh sáng nơi làm việc được đo bằng độ rọi, với đơn vị Lux. Dựa trên tiêu chuẩn này, mức độ rọi duy trì (Em) được quy định cụ thể cho từng khu vực văn phòng như sau:
- Khu vực làm việc, phòng thư báo, bảng điện, phòng y tế, phòng cho người bệnh nghỉ ngơi: Mức độ rọi Em giao động từ 300 – 500 lux.
- Khu vực sảnh, phòng nghỉ ngơi, hành lang, thang máy, phòng chứa văn thư, tài liệu: Mức độ rọi Em từ 100 – 200 lux.
Ngoài ra, nguồn sáng cần đảm bảo ổn định, liên tục cung cấp cho người lao động trong quá trình làm việc. Ánh sáng ổn định giúp mắt làm việc hiệu quả, giảm mỏi mắt, đồng thời tạo cảm giác thoải mái, tỉnh táo cho nhân viên.
Giải pháp giúp đáp ứng cường độ sáng cho văn phòng
Khi thiết kế hệ thống chiếu sáng văn phòng đô thị cần đảm bảo sự hài hòa giữa ánh sáng tự nhiên và nhân tạo, đáp ứng nhu cầu sử dụng và tạo môi trường làm việc tối ưu cho nhân viên. Việc lựa chọn giải pháp phù hợp sẽ góp phần nâng cao hiệu quả công việc, tiết kiệm chi phí và bảo vệ sức khỏe cho người lao động.
Do đó, khi thiết văn phòng làm việc thường lắp đặt hệ thống đèn LED chiếu sáng trắng có công suất 25-40W. Ưu điểm của đèn này là cho ánh sáng chân thật và tiết kiệm năng lượng. Hoặc thiết kế cửa sổ bằng kính, cung cấp ánh sáng tự nhiên và tạo môi trường làm việc thoải mái.
Xu hướng thiết kế văn phòng hiện đại hiện nay có diện tích kính rất lớn. Ưu điểm của thiết kế này đó là tận dụng được nguồn ánh sáng tự nhiên tốt nhưng hạn chế đó là chịu tác động lớn của ánh nắng mặt trời. Vì vậy, các chủ doanh nghiệp đã sử dụng giải pháp chống nóng hiệu quả nhất là dán phim cách nhiệt nhà kính.
Với công dụng loại bỏ 99% tia UV, ngăn chặn tia hồng ngoại và cản nhiệt lượng tốt, tỷ lệ truyền sáng đa dạng từ 10% đến 60%, film cách nhiệt vừa chống nóng vừa đảm bảo độ sáng lý tưởng cho không gian làm việc.
Lưu ý khi thiết kế hệ thống chiếu sáng văn phòng đô thị
- Đảm bảo cường độ ánh sáng phù hợp: Tuân thủ tiêu chuẩn chiếu sáng cho văn phòng (300-500 lux).
- Sử dụng kết hợp nhiều nguồn sáng: Ánh sáng tự nhiên, đèn LED âm trần, đèn bàn làm việc,…
- Điều chỉnh ánh sáng linh hoạt: Sử dụng công tắc điều chỉnh độ sáng, rèm cửa.
- Vệ sinh hệ thống chiếu sáng định kỳ: Đảm bảo hiệu quả chiếu sáng và tiết kiệm điện.
Với những thông tin được chia sẻ trong bài viết này, hy vọng bạn đã có thêm hiểu biết về tầm quan trọng của cường độ ánh sáng và cách thức để thiết kế hệ thống chiếu sáng phù hợp cho ngôi nhà, văn phòng hay khu vực làm việc của mình. Hãy luôn chú trọng đến việc sử dụng ánh sáng hiệu quả để bảo vệ sức khỏe, nâng cao năng suất công việc và tạo dựng không gian sống và làm việc lý tưởng.
